Trong Đông y, Đu đủ có tên mộc qua, tính hàn, vị ngọt, thanh nhiệt, bổ tỳ. Toàn cây được dùng làm thức ăn và thuốc.
Tương truyền rằng đời Minh (Trung Quốc) có ông quan mãi mới sinh được cậu con trai, nhưng cứ bị ốm yếu không có danh y nào chữa khỏi. Bà mẹ đang đau buồn vì con thì được tiên báo mộng chỉ lên quả đồi có nhiều đu đủ. Hai mẹ con ăn đu đủ thấy ngày càng khỏe mạnh. Từ đó quả đu đủ còn được mang ý nghĩa tâm linh!
Dưỡng sinh theo mùa: Vào mùa xuân, hè ăn đu đủ có tác dụng thanh tâm nhuận phế, giải nhiệt, giải độc. Vào mùa thu đông, ăn đu đủ có tác dụng nhuận táo, ôn bổ, tỳ vị, dưỡng can, nhuận phế, chỉ khái, hóa đàm. Nghĩa là đu đủ chín vào mùa nào ăn cũng tốt cho sức khỏe.
Dưỡng sinh chống lão suy: Đu đủ giúp cho các trường hợp da mai mái, thể trạng không sung mãn, có các bệnh mạn tính: đu đủ chín 200g, chuối xiêm 300g, 2 thứ này xay trong nước dừa non, nạo 1 quả (loại dừa to) hoặc 2 quả (dừa xiêm nhỏ) uống hằng ngày. Nếu có mật ong, sữa ong chúa cho vào càng tốt. Nên dùng nóng.
Chữa ít ngủ, hay hồi hộp: Đu đủ chín 100g, chuối 100g, củ cà rốt 100g. Xay trong nước dừa non nạo. Thêm mật ong đủ ngọt, uống cách nhật.
Chữa giun kim: Đu đủ chín ăn vài miếng buổi sáng lúc đói. Ăn liền 3-5 ngày.
Chữa viêm dạ dày mạn tính (tỳ vị hư hàn), loét hành tá tràng. Đu đủ chín 30g. Táo tây 30g, mía 30g, sắc uống.
Chữa tỳ vị hư nhược: Đu đủ chín 30g, khoai mài 15g, sơn tra 6g, gạo nếp 100g. Nấu cháo ăn ngày hai lần.
Chữa ho do phế hư: Đu đủ chín 100g, đường phèn 20-30g hầm ăn. Công thức được người dân tỉnh Quảng Đông (Trung Quốc) hay dùng.
Chữa đau lưng, mỏi gối: Đu đủ xanh 30g, ngưu tất 15g, câu kỷ tử 10g, cam thảo 3g. Sắc uống (có thể thêm hoàng kỳ 10g, đỗ trọng 15g).
Tạo dáng thon thả, nhuận da: Đu đủ chín 1 quả 0,5kg, sữa bò tươi 2 ly, đường cát vừa đủ, đu đủ gọt sạch vỏ, bỏ hạt cắt miếng, cùng sữa cho vào máy xay sinh tố cho nhuyễn, uống tươi.
Nhuận da dưỡng nhan sắc chống lão hóa: Đu đủ chín 1 quả 0,5kg, sữa tươi 3 ly, hạt sen 20g, bỏ tâm ngâm mềm cho nở, táo tàu đỏ 2 quả bỏ hạt, đường phèn vừa đủ. Cho tất cả vào bát to chưng cách thủy độ 2 giờ thấy hạt sen mềm là được. Ăn nóng.
Mỹ phẩm dùng ngoài: Ở nước ngoài người ta dùng đu đủ chín bỏ vỏ, hạt, nghiền mịn làm mặt nạ lột da mặt, chữa mụn trứng cá (Paul Neinast Dallas) da khô, nám da, v.v…
Giúp phụ nữ sau sinh nhiều sữa: Chân giò hầm với đu đủ xanh để có nhiều sữa.
Đu đủ xanh hầm với các loại thịt động vật làm cho thịt mềm kể cả loại già, loại dai.
Chữa đau gai cột sống: Hạt đu đủ đem xát cho sạch phần nhớt bao quanh, lấy hột đen giã nát trong một túi vải đem đắp lên vùng đau của gai cột sống, hoặc nơi biết có gai cột sống trên Xquang. Mỗi lần chỉ đắp tối đa 30 phút và theo dõi tránh bị bỏng. Ngày làm một lần liên tục trong 20-30 ngày để chữa gai cột sống, có người nói sau liệu trình đó sẽ khỏi bệnh gai cột sống (hết đau hoặc hết gai?) cần nghiên cứu thêm.
Chữa ho hen: Hoa đu đủ đực dân gian dùng chưng hoặc hấp cơm cho uống.
Nguồn: sưu tầm