Hiện nay, do sự phát triển kinh tế nên người dân trên khắp cả nước đều có thể có một chậu Mai vào dịp Tết Nguyên Đán. Thàng 7, đang là thời gian cây mai phát triển, người làm vườn cần quan tâm chăm sóc để có được những cây mai nở hoa vào dịp Tết. Hôm nay, https://nuoitrong123.com giới thiệu với bạn đọc một vài bệnh cây mai hay gặp phải:
1.Nhện đỏ
*Triệu chứng
Nhện thường rất nhỏ, khó phát hiện nếu không nhìn kỹ,cả nhện trưởng thành và nhện non đều bu bám trên bề mặt của lá cây mai, cạp ăn biểu bì và chích hút dịch của lá cây mai từ khi lá bước vào giai đọan bánh tẻ trở đi, làm cho lá có những vết trắng lấm tấm giống bụi cám, sau đó lá chuyển dần sang mầu xanh đen và nâu hơi đậm loang lổ, phiến lá bị phồng lên như bánh tráng. Nếu không phát hiện và có biện pháp diệt trừ kịp thời, bộ lá của cây mai sẽ bị cằn lại, thô cứng và đương nhiên sẽ ảnh hưởng đến qúa trình sinh trưởng và phát triển bình thường của cây mai, nhất là trong mùa khô. Do cơ thể của nhện rất nhỏ mắt thường khó nhìn thấy mà chỉ nhìn thấy triệu chứng gây hại để lại của nhện trên lá nên trong thực tế đã có những chủ vườn mai ở Quận 12 cứ tưởng cây mai bị bệnh và điều trị theo hướng dùng thuốc trừ bệnh nên không thấy “bệnh” thuyên giảm.
*Phòng trừ
Để phòng trị lọai nhện này các bạn có thể tiến hành một số công việc sau đây:
– Không nên trồng hoặc đặt các chậu mai quá xít nhau, để vườn mai có độ thông thóang.
– Hàng ngày khi tưới tắm, chăm sóc vườn mai các bạn nên chú ý quan sát cây mai, kiểm tra bộ lá mai (nhất là những lá từ giai đọan bánh tẻ trở đi) để phát hiện sớm và có biện pháp diệt trừ nhện kịp thời. Do cơ thể của nhện rất nhỏ vì thế để dễ phát hiện nhện các bạn phải dùng kính lúp, nếu không có kính lúp các bạn có thể kiểm tra bằng cách gián tiếp như sau: ngắt những lá mai nghi có nhện đặt vào giữa hai tờ giấy trắng rồi lấy tay vuốt nhẹ phía ngòai tờ giấy, nếu thấy trên mặt giấy có những chấm nhỏ mầu vàng xanh, hồng hay đỏ thì lá đó đang có nhện gây hại, những chấm này càng nhiều thì chứng tỏ mật độ của nhện càng cao.
– Khi phát hiện có nhiều nhện trên cây mai các bạn có thể dùng một trong các lọai thuốc sau đây để phun xịt: Danitol 10EC; Comite 73EC; Pegasus 500SG; Ortus 5SC; Cascade 5EC; Nissuran 5EC; Sirbon 5EC; Kelthane 18,5EC…Nên dùng luân phiên thuốc để tránh nhện bị kháng thuốc. Về liều lượng và cách sử nên đọc hướng dẫn có in trên nhãn thuốc.
- Bệnh đốm đồng
*Triệu chứng : Ngòai cây mai ra thì bệnh này còn có thể gặp trên nhiều lọai cây thân gỗ khác, nhất là những cây ăn trái như: cam quýt, chôm chôm, nhãn, bưởi, mãng cầu, sầu riêng, mít, xòai…Ban đầu vết bệnh chỉ là những đốm rất nhỏ cỡ một vài ly, sau đó nếu gặp điều kiện thời tiết thuận lợi như ẩm độ trong vườn cao, thiếu nắng…thì chúng phát triển rộng ra. Vết bệnh đa số có dạng hình tròn hoặc hơi tròn như đồng tiền (nên gọi là bệnh đốm đồng tiền) hoặc hình bầu dục, mầu xám trắng hay xám xanh da trời . Theo thời gian vết bệnh cứ lan rộng dần ra xung quanh, nếu nặng nhiều vết sẽ hòa lẫn vào nhau tạo ra hình dạng bất kỳ, mầu sắc loang lổ vằn vèo như da hổ, cứ thế nhiều lớp chồng chất lên nhau làm cho lớp vỏ của cây mai dầy lên, có độ xốp giống như một lớp nhung bao quanh gốc cây mai. Bệnh thường phát triển trên lớp vỏ cây đã già cỗi, cổ thụ một chút, và ở cây mai cổ thường bị bệnh này.
*Phòng trị
– Không nên trồng hoặc sắp xếp những chậu mai trong vườn qúa dầy, quá gần nhau để vườn mai thông thóang, khô ráo, dưới tán, dưới gốc cây nhận được thêm ánh sáng mặt trời, sẽ có tác dụng hạn chế bệnh phát sinh, phát triển. Đây có thể được coi là một trong những biện pháp hữu hiệu nhất để phòng ngừa bệnh.
-Thiết kế mặt liếp để trồng mai hoặt đặt chậu mai theo hình mai rùa, xẻ rãnh thóat nước để nước không đọng lại trên mặt vườn trong mùa mưa để vườn luôn được khô ráo.
– Đối với những gốc mai đã bị đốm bệnh xuất hiện nhiều, dầy đặc bạn có thể dùng bàn chải cọ rửa sạch những đốm bệnh trên thân , trên cành.
– Có thể dùng nước vôi hoặc dung dịch thuốc Boóc đô 1% qúet lên thân cây vào đầu mùa mưa, cũng có tác dụng ngăn chặn bệnh xâm nhập, lây lan. Ngòai ra bạn có thể dùng một số lọai thuốc gốc đồng như Copper –B, Coc 85; Copper-Zinc hoặc Zinccopper… xịt ngừa lên những chỗ thường hay bị bệnh trên thân, cành.
3.Bù lạch (Bọ trĩ)
*Triệu chứng: Bù lạch có đặc điểm là mỗi khi cây mai ra đọt non thì con trưởng thành của chúng sẽ di chuyển từ nơi khác tới đẻ trứng trên những đọt lá non, sau khi đẻ vài ngày trứng bắt đầu nở ra con bù lạch non (con ấu trùng). Cơ thể của bù lạch rất nhỏ, đẫy sức cũng chỉ dài khỏang hơn môt cm. Cả con trưởng thành và con ấu trùng đều chích hút nhựa của những lá non, tạo ra những vết lấm tấm trắng nhỏ li ti. Những lá bị hại sẽ mất dần chất dinh dưỡng, phát trển không bình thường, nhỏ lại, mép lá bị khô cháy và cong lên, lá trở lên thô cứng.
Khi những lá bị hại chuyển sang giai đọan bánh tẻ và già, thức ăn không phù hợp cho chúng , chúng lại di chuyển sang những lá non khác để chích hút và gây hại. Bù lạch thường gây hại nhiều trong mùa khô, khi mùa mưa đến mật số bù lạch sẽ giảm dần.
* Phòng trị
– Khi tưới nước cho cây mai, bạn nên dùng lọai máy bơm có áp suất mạnh ,xịt thẳng tia nước vào những chỗ mà bù lạch “cư trú” để rửa trôi bớt chúng, với cách làm này bạn cũng có sẽ làm giảm bớt được mật số của một số đối tượng dịch hại đang gây hại trên cây mai như nhện đỏ, rệp sáp…
– Nếu mật số bù lạch cao bạn có thể sứ dụng một vài lọai thuốc trừ sâu thường dùng như: Malvate 21EC; Trebon 10EC; Confidor 100SL; Admire 050EC; Regent 5SC…Khi phun xịt thuốc bạn nhớ phun ướt đều cả mặt dưới của lá mai. Nên đọc liều lượng sử dụng in sẵn trên nhãn thuốc.
4.Bệnh nấm hồng
*Triệu chứng: Ban đầu bệnh chỉ là một đốm nhỏ, sau đó cứ lan rộng dần ra rồi bao kín hết cả một đọan cành, làm cho lá cây mai bị rụng, cành bị chết khô dần. Khi vết bệnh đã bao quanh kín hết cả một đọan cành thì đa số những lá mai phía trên chỗ bị bệnh sẽ có mầu vàng, xanh loang lổ, rồi bị rụng dần, khúc cành phía trên chỗ bị bệnh trở lên khô nứt, giòn dễ gẫy. Nếu không phát hiện sớm và phun xịt thuốc phòng trị kịp thời thì có khi lên đến vài chục phần trăm số cành bị hại, làm cho cây mai xơ xác, vụ ra bông năm sau sẽ không đẹp.
Bệnh thường chỉ tấn công trên những cành nhỏ cỡ chân nhang cho đến cỡ cây đũa ăn cơm, ít khi gây hại ở những cành lớn hoặc trên thân, nếu như cây được phun xịt thuốc kịp thời. Nhưng vì những cành nhỏ này lại là cành mang bông cho vụ sau nên nếu để nhiều cành bị hại cây sẽ có ít bông và bông không đẹp, bông nhỏ, rất khó bán và bán không được giá.
Thực tế cho thấy bệnh thường gây hại nhiều hơn trong mùa khô, khi mùa mưa xuống bệnh bớt dần.
*Phòng trị
– Kiểm tra vườn mai thường xuyên (nhất là vào mùa khô) để phát hiện sớm và có biện pháp ngăn chặn bệnh kịp thời.
– Khi phát hiện có bệnh có thể sử dụng một trong những lọai thuốc như: COC 85WP; Vidoc 30WP ; Vidoc 80BTN; hoặc Vidoc 50HP; Batocide 12WP Viben-C 50BTN… để phun xịt, nếu vườn thường bị bệnh này thì trong mùa khô (là mùa thích hợp cho bệnh phát sinh, phát triển) nên phun xịt định kỳ khỏang 1 tuần lễ một lần.Nên đọc kỹ hướng dẫn sử dụng thuốc đã có in trên nhãn thuốc.
-Thường xuyên thu gom những cành đã bị bệnh không thể phục hồi được đem tiêu hủy. Khi cắt nhớ cắt sâu thêm vào bên trong chỗ vết bệnh khỏang vài phân để phòng nấm bệnh còn sót lại trên cành tiếp tục phát triển lây lan sang các cành khác hoặc các cành non sắp ra sau này.
5. Bệnh rỉ sét
*Triệu chứng: Bệnh thường xuất hiện và gây hại trên những lá mai đã bước vào giai đọan bánh tẻ trở đi. Ban đầu vết bệnh chỉ là những chấm nhỏ mầu mầu nâu, sau đó vết bệnh cứ lớn dần lên như hạt tấm, hạt mè…(đa số vết bệnh có kích thước khỏang trên dưới 2 ly), hình tròn hoặc hình bầu dục, đôi khi vết bệnh cũng có kích thước khỏang 4-5 ly . Đa số vết bệnh nằm trong phiến lá, tuy nhiên thỉnh thỏang cũng có những vết nằm ở ngòai mép lá, gặp trường hợp này vết bệnh chỉ còn lại là nửa hình tròn. Vết bệnh có mầu đỏ nâu, nhìn giống như mầu của sắt rỉ, nên bà con trồng mai vàng chuyên canh ở quận Thủ Đức, Quận 12…(Tp. Hồ Chí Minh) thường gọi bằng một từ mang tính chất hình tượng cho dễ hiểu, dễ nhớ đó là bệnh “Rỉ Sét”. Vết bệnh thể hiện ở cả mặt trên và mặt dưới của lá cây mai, xung quanh vết bệnh bao giờ cũng có một quầng vàng nhỏ bao quanh, nếu soi lên ánh sáng thì những quầng vàng này thể hiện rõ hơn.
Khác với những bệnh mà chúng ta thường gọi là bệnh rỉ sắt hại trên một số cây trồng khác như bệnh rỉ sắt cà phê, bệnh rỉ sắt đậu đỗ, bệnh rỉ sắt hại ngô…thường bao giờ vết bệnh cũng nổi lên một cục u, bên trong những cục u này có chứa một khối bột mầu gạch non (giống như mầu của sắt rỉ), thì trên vết bệnh “Rỉ sét” của cây mai vàng không có những cục u và những khối bột mầu gạch non này, mà chúng vẫn phẳng bình thường như mặt phẳng của phiến lá. Nếu bệnh hại nặng mà không tìm biện pháp chữa trị kịp thời sẽ làm cho bộ lá của cây mai mất dần mầu xanh vốn có của nó, rồi chuyển dần sang mầu vàng, diệp lục tố bị mất dần, ảnh hưởng đến qúa trình tổng hợp bình thường của cây, làm cho cây mai mất sức, yếu ớt. Bệnh thường chỉ xuất hiện và gây hại nhiều trong mùa mưa.
*Phòng trị
– Không nên trồng hoặc đặt các chậu mai qúa gần sát nhau, tạo cho vườn mai luôn thông thóang. Liếp trồng mai, hoặc liếp đặt chậu mai nên thiết kế theo hình mai rùa để thóat nước tốt mỗi khi có mưa. Kê đặt chậu mai cao để tránh cho cây mai bị úng nước trong mùa mưa.
– Khi bước vào mùa mưa nên kiểm tra vườn mai thường xuyên để phát hiện sớm và có biện pháp ngăn chặn bệnh kịp thời. Khi phát hiện có bệnh có thể sử dụng một trong những lọai thuốc sau đây để phun xịt: COC 85WP; Vidoc 30WP ; Vidoc 80BTN; hoặc Vidoc 50HP; Batocide 12WP Viben-C 50BTN. Về liều lượng và cách sử dụng thuốc nên đọc kỹ hướng dẫn mà nhà sản xuất đã có in trên nhãn thuốc.
6.Sâu ăn lá
*Hiện tượng: Sâu ăn lá cũng là một đối tượng thường xuất hiện và gây hại cho cây mai, nhất là vào những đợt cây ra đọt non, lá non, để phát triển thân cành.
Khi mới nở sâu non gặm nhấm làm khuyết lá, khi lớn chúng nhả tơ kéo vài lá non lại với nhau, rồi nằm bên trong cắn phá, làm cho lá bị khuyết, nếu nặng lá có thể bị cắn phá đến phân nửa, đôi khi chỉ còn trơ lại một đọn gân chính ở gần cuống lá. Làm mất diện tích lá quang hợp cho cây. Khi lá già nhìn cây mai xơ xác. Làm cho cây mai sinh trưởng và phát triển kém, cây còi cọc, ra ít bông, và bông nhỏ không đẹp.
Khi đẫy sức sâu dài khỏang 25-28ly, hóa nhộng bên trong tổ lá. Sâu thường gây hại nhiều trong mùa mưa, là mùa cây mai thường ra nhiều đợt đọt non, lá non để phát triển thân, cành, lá.
*Phòng trị
– Khi chăm sóc cây mai, nên chú ý quan sát, nếu phát hiện thấy “tổ sâu” thì bắt giết (lọai sâu này rất dễ bắt vì chúng ít trốn chạy).
– Nếu mật số sâu cao, không đủ sức bắt bằng tay thì các bạn có thể dùng thuốc trừ sâu để phun xịt. Đây là một lòai sâu tương đối dễ chết, vậy các bạn có thể sử dụng bằng một vài lọai thuốc trừ sâu thông htường như: SecSaigon 5EC hoặc 10EC; Diaphos 5EC; Sagothion 50EC; Padan 95SP; Fastac 5EC…Về liều lượng và cách sử dụng của thuốc các bạn có thể đọc hướng dẫn trên vỏ bao bì.
7 .Bệnh cháy lá
*Triệu chứng: Bệnh chủ yếu trên lá cây mai, xuất hiện đầu tiên ở chóp và mép lá tạo thành vệt màu nâu, lan dần vào phiến lá thành mảng lớn, màu nâu xám, phân biệt rõ với phần xanh của lá, mảng cháy có khi chiếm trên 1/2 diện tích lá. Trên vết bệnh có những chấm đen nhỏ là ổ bào tử. Lá cây mai bệnh nặng chuyển màu vàng và rụng. Bệnh phát sinh chủ yếu trên lá già.
– Bệnh phát sinh vào cuối mùa thu khi cây mai có nhiều lá già, sinh trưởng chậm, đất thiếu chất dinh dưỡng, nhất là trong chậu ít bón phân.
*Phòng trị
– Bón phân đầy đủ, cân đối NPK, ngắt bỏ lá già, lá bệnh, định kỳ phun thuốc gốc Đồng và phân bón lá cho cây mai.
8.Bệnh vàng lá
*Triệu chứng
– Lá non có màu vàng nhạt hoặc trắng bạc, các gân lá còn xanh, phiến lá hơi bị cong, cây sinh trưởng chậm lại.
– Nguyên nhân gây bệnh chủ yếu do thiếu chất dinh dưỡng. Cây mai trồng trong chậu, đất xấu, ít được bón phân, thường bị bệnh vàng lá ở lá non và bệnh cháy lá ở lá già.
*Phòng trị
Bón đầy đủ phân. Khi có hiện tượng vàng lá, ngoài bón phân nên kết hợp phun phân bón lá có chất vi lượng, cây sẽ mau hết bệnh
9.Rệp sáp
– Khí hậu nóng và ẩm thích hợp cho rệp phát triển. Rệp hút nhựa câymai làm đọt xoăn lại, lá vàng, cây sinh trưởng kém. Cây có rệp thường có kiến và nấm bồ hóng đen. Rệp còn là môi giới truyền bệnh virus cho cây .Rệp sáp Dysmicoccus sinh sống phá hại nhiều loại cây.
– Dùng tay giết rệp. Khi cần thiết thì phun các loại thuốc Pyrinex, Supracide, Polytrin, Monster
10. Bọ cánh tơ
*Triệu chứng: Chích hút dinh dưỡng ở lá non, dưới mặt lá non là 2 vệt màu xám song song với gân chính. Đọt non bị hại thường sần sùi, cứng và dòn, hai mép lá và chóp lá cong lên. Khi bị hại nặng lá bị rụng, nhất là lá non. Bọ non sống tập trung ở đọt non, gân lá non, ít di chuyển. Bọ gây hại nặng vào mùa khô. Mùa mưa mật số bọ giảm.
*Phòng trị
-Tưới ướt lá và bề mặt đất để tiêu diệt nhộng trong đất.
-Cắt tỉa liên tục để hạn chế nguồn thức ăn của bọ.
-Sử dụng thuốc: Pyrinex, Confidor, Admire, Sherpa….
11.Bọ xít
– Bọ xít thường chích hút nhựa cây mai bằng cách chích vào các cành non của cây, tạo thành vết u nổi sần sùi, gây hại nặng có thể làm chết cành, chết cây.
– Các loại thuốc được dùng như Bi58 40 EC (15 – 20 ml/bình 8 lít), Supracide 40 EC (5 – 7 ml/bình 8 lít).
12.Tuyến trùng hại
*Triệu chứng: Tuyến trùng kích thước cơ thể rất nhỏ, chỉ khoảng 0,5 mm sống trong đất, đục lổ chui vào sinh sống bên trong rễ, chích hút dịch cây mai và tạo thành các bướu rễ. Bộ rễ có bướu phát triển kém
– Cây mai bị tuyến trùng sinh trưởng rất yếu, phiến lá vàng và nhỏ hơn bình thường. Nhổ gốc quan sát rễ thấy những nốt tròn trên rễ. Bộ rễ bị tuyến trùng nặng sẽ mất khả năng hút dinh dưỡng cung cấp cho cây. Nếu để lâu cây mai sẽ sinh dưỡng kém và chết.
*Phòng trị
– Tăng cường bón phân hữu cơ, vì phân hữu có rất nhiều vi khuẩn và nấm ký sinh có thể tiêu diệt tuyến trùng.
– Nhổ bỏ những cây bị chết, thu gọn sạch rễ trong đất.
– Có thể dùng thuốc: Mocap, Sincocin
– Dùng thuốc trừ tuyến trùng Oncol 20EC pha 50 ml/10 lít nước :
+ Tưới vào mỗi hố 4-8 lít dung dịch thuốc phòng ngừa trước khi trồng.
+ Tưới thuốc thấm sâu vào xung quanh vùng rễ, cần tưới 2 lần vào đầu và cuối mùa mưa.
+ cây cúc ra hoa, nhổ cây băm nhỏ rồi vùi lấp xung quanh gốc cũng có tác dụng hạn chế tuyến trùng.
Nguồn: Sưu tầm Internet