Kỳ nhông là loài vật có giá trị về kinh tế cao nên được nuôi khá nhiều tại Việt Nam. Bề ngoài xù xì nhưng bản tính của loài vật này lại rất hiền này, không tấn công con người, rất dễ nuôi và được chế biến thành những món đặc sản thơm ngon. Trong bài viết này chúng tôi sẽ giúp các bạn hiểu hơn về loài kỳ nhông.
Đặc điểm kỳ nhông
Nơi sinh sống
Kỳ nhông là loài động vật lưỡng cư, có đuôi và tên khoa học là “Leiolepis”. Vì cơ thể của chúng không có chức năng tự điều hòa nên chỉ sống ở những khu vực ấm áp. Loài động vật này sinh sống ở nhiều vực trên thế giới, chủ yếu tại Đông Nam Á trong đó có Việt Nam.
Kỳ nhông
Ngoại hình
Về ngoại hình, loài động vật này khá giống với tắc kè. Ở giai đoạn trưởng thành, chúng dài từ 30 đến 60cm. Phần đầu của kỳ nhông hình tam giác đi kèm 2 hốc tai to và trên trán có 1 cục xương nhô lên.
Lớp ngoài cùng của loài động vật này sần sùi và trông khá hầm hố, phần da có màu đỏ hồng và xuất hiện 1 vài vệt màu khác dải rác trên cơ thể như: đen, cam. Trên lưng của kỳ nhông có 1 đoạn gai nhô lên liên tiếp chạy dọc theo sống lưng.
Tuổi thọ
Kỳ nhông là loài động vật không thích ánh sáng nên ban ngày chúng thường trống ở trong hang và chỉ ra ngoài vào ban đêm để tìm thức ăn. Trong điều kiện tự nhiên, tuổi thọ của nhông khoảng 10 năm đối với giống đực và 8 năm đối với giống cái.
Trong tự nhiên, chúng phải tự kiếm ăn và cũng bị các loài khác săn nên tuổi thọ sẽ bị suy giảm. Tuy nhiên, trong điều kiện nuôi nhốt không có kẻ thù loài động vật này có thể sống được 20 năm. Nếu được chăm sóc tốt tuổi thọ có thể còn cao hơn.
Sinh sản
Khi nhông được khoảng 7 đến 8 tháng tuổi sẽ bắt đầu bước vào thời động dục. Loài động vật này đẻ trứng để duy trì loài giống. Bình thường, nhông sống đơn lẻ và tách biệt, chỉ khi đến kỳ sinh sản mới đi tìm kiếm bạn tình đề giao phối và đẻ trứng.
Khi đẻ trứng chúng không còn bản tính hiền lành mà trở nên hung giữ hơn để bảo vệ trứng. Ngay cả con đực cũng không thể tiến lại gần trứng. Một con kỳ nhông cái chỉ đẻ được vài 3 quả trứng. Trong khi con đực lại tiếp tục hành trình đi tìm bạn tình mới.
Kỳ nhông con được sinh ra thân hình màu trắng và kích thước chỉ dài khoảng bằng 1 ngón tay cái. Sau 7 đến 8 tháng phát triển cơ thể các con non sẽ trưởng thành và bước vào thời kỳ động dục sinh sản.
Kích thước
Đối với loại kỳ nhông cảnh thì trong 3 năm từ 1 con non phát triển trưởng thành có thể nặng tới 1 kg. Còn trong tự nhiên chúng có thể nặng từ 4 đến 6kg dù khi còn non chỉ dài 17 đến 25cm.
Xem thêm:
Cách phân biệt giới tính Kỳ Nhông
Chỉ những người nuôi Kỳ nhông (Dông) lâu năm, họ có thể đoán biết được giới tính của bầy Kỳ nhông (Dông) lứa nầy, xác suất được tám, chín phần. Kinh nghiệm lâu năm trong nghề đã giúp họ quan sát nhạy bén như vậy.
Nếu bầy Dông cùng một lứa, trước hết họ quan sát phần thân mình của chúng. Thường con Dông đực thân mình to hơn Dông cái. Đầu Dông đực cũng lớn hơn. Đuôi Dông đực to hữn và dài hơn đuôi Dông cái.
Nếu bắt Dông đực rồi lật ngửa bụng nó lên, sau đó bóp nhẹ chỗ cậy đuôi ta sẽ thấy từ lỗ huyệt của nó nhô cao lên cái “gai giao cấu”. Làm như vậy với con Dông cái ta không thây cái gai này.
Khi Dông được năm, sáu tháng tuổi, gần đến thời kỳ động dục, chỉ cần quan sát bề ngoài ta cũng phân biệt được dễ dàng đâu là Dông đực, đâu là Dông cái:
Dông đực
- Đầu to và da đầu và cổ của nó thường đổi màu, từ màu xám nâu trở thành màu đỏ, tím, lam trông đẹp sặc sỡ.
- Thân mình to nhưng thon dài.
- Đuôi to và dài, phần cậy đuôi nở to.
Dông cái
- Đầu nhỏ và thanh.
- Thân mình nhỏ và ngắn đòn.
- Màu da khắp mình toàn một màu xám nâu.
- Đuôi nhỏ và ngắn hơn đuôi Dông đực.
Đặc điểm chung là Dông đực và cái đều nhanh nhẹn, hiền và nhút nhát như nhau.
Biết được giới tính của Dông sẽ đem lại điều lợi cho người nuôi là chọn đúng số đực, cái theo ý muốn của mình để thả vào chuồng nuôi sinh sản…
Công dụng của kỳ nhông
Mặc dù có ngoại hình kỳ quái nhưng kỳ nhông lại có rất nhiều công dụng trong việc chữa bệnh, làm đẹp, tăng cường sinh lực và sức khỏe. Chính vì vậy mà chúng có giá trị kinh tế rất cao và được săn lùng rất nhiều trong tự nhiên cũng như nuôi nhốt.
Da của loài động vật này có độ bền ngang với da cá sấu nên được sử dụng để tạo ra các sản phẩm thời trang cao cấp như: ví, túi,…
Trong khi thịt của chúng được sử dụng nhiều trong các bài thuốc đông y, chế biến món ăn tốt cho sức khỏe giúp tiêu độc, giảm đau, tiêu hóa tốt, tăng cường sinh lực cho phái mạnh.
Phân loại kỳ nhông
Hiện trên thế giới có rất nhiều loại kỳ nhông khác nhau với tập tính và đặc điểm riêng biệt. Chúng được phân loại thành những loại như sau:
Kỳ nhông xanh
Sinh sống chủ yếu ở Nam Mỹ và được gọi với 1 cái tên khác là Rồng đất Nam Mỹ. Cơ thể có màu xanh nổi bật và điểm thêm 1 vài xệt màu xám đen. Cự đà xanh trường thành nặng khoảng 10 cân và dài từ 150cm đến 200cm.
Kỳ nhông xanh
Loại này chỉ ăn cỏ, rau củ, hoa. Chúng rất hiền lành nên được nuôi nhiều làm cảnh.
Kỳ nhông nước
Đây là 1 loài cự đà đến từ Mexico sống chủ yếu dưới nước. Cơ thể của chúng không lớn, chỉ từ 15 đến 30cm.
Kỳ nhông nước
Axolotl – kỳ nhông nước rất quý hiếm, thân hình có màu trắng hồng và nhiều tua, khuôn mặt vô cùng dễ thương và thường được nuôi làm cảnh. Điểm đặc biệt của loại này là có thể tái tạo tế bào và giúp vết thương nhanh lành.
Kỳ nhông cát
Tên gọi khác của kỳ nhông cát là con dông đất, khi trưởng thành con đực chỉ nặng khoảng 0,5 kg, con cái khoảng 0,25 kg, phần thân có màu đỏ, xám hoặc là sọc đen.
Kỳ nhông cát sinh sống nhiều ở các vùng ven biển Việt Nam.
Loài này đào hang để sinh sống, buổi sáng ra khỏi hang lúc 4 -5 giờ để làm ấm cơ thể và tìm kiếm bạn tình. Chiều tối quay về hang làm nằm im trong cát để tiết kiệm năng lượng
4. Kỳ nhông lửa
Sinh sống ở càng vùng đồi núi, khu rừng thấp tại Châu Âu và thường trú ẩn dưới đám lá rụng, đám rêu. Loài này chỉ ra ngoài vào buổi tối và đêm.
Kỳ nhông lửa có thể sống được 50 năm
Trên thân của loài kỳ dông này có nhiều đốm vàng hoặc là đỏ hay cam. Kích thước không lớn, dài chỉ khoảng 20cm và nặng dưới 50gram. Kỳ nhông lửa ăn giun đất, các loại côn trùng, ếch nhái non. Loài này đang bị suy giảm số lượng khá nghiêm trọng.
5. Kỳ nhông biển
Sống dưới biển và được tìm thấy trên vùng biển của Ecuador. Chúng sinh hoạt ở các khu rừng ngập mặn hoặc là đá ven bờ.
Kỳ nhông biển có màu tối
Điểm đặc biệt của kỳ nhông biển là da có thể thay đổi màu sắc 1 cách linh hoạt từ đen sang đỏ hoặc xanh lục,… Con đực dài khoảng 1,5m, con cái khoảng 1m, thức ăn chủ yếu là rong biển và tảo.
Cách nuôi kỳ nhông tại nhà
Nuôi kỳ nhông không chỉ là thú vui của nhiều người mà còn là 1 nghề đem lại lợi nhuận kinh tế cao. Loài động vật này rất hiền lành và dễ nuôi. Điều kiện nuôi không quá phức tạp. Chỉ cần:
- Chuồng nuôi có đủ cát, hồ nước, cây xanh và tạo ánh sáng tự nhiên lọt vào bên trong.
- Bổ sung thêm cây khô để chúng leo trèo.
- Lồng nuôi nên có lưới để chúng không bò ra khỏi lồng.
Trong quá trình nuôi các bạn nên thay cát thường xuyên.
Kỳ nhông ăn gì?
Thức ăn của kỳ nhông rất dễ kiếm. Chúng ăn tất cả các loại rau, củ như: rau cải, rau muống, lúa non, cỏ mềm, khoai, ngô, sắn,… bởi vì thực vật chiếm phần lớn chế độ ăn của loài động vật này.
Ngoài ra, các bạn cũng nên bổ sung vào chế độ ăn của chúng các loại động vật như: giun đất, gián, kiến, ốc sên, châu chấu, ếch nhái nhỏ,… để chúng phát triển tốt. Chỉ cần cho ăn 1 bữa/ngày vì loài động vật này ăn rất ít. Chúng vân cần uống nước nhưng rất ít.
Dấu hiệu kỳ nhông bị bệnh
Mặc dù dễ luôn nhưng kỳ nhông cũng có thể mắc 1 số bệnh như sau:
- Mắt khô: mắt thường sụp xuống do bị nhiễm trùng. Khi đó cần đem đến phòng khám thú y để kiểm tra.
- Khó tiêu: Không thải phân ra như bình thường. Để khắc phục các bạn nên tắm nước ấm và xoa nhẹ nhàng phần bụng.
- Tê liệt: Khi ăn thức ăn có kích thước quá lớn và chèn ép cột sống. Nếu tình trạng này kéo dài chúng sẽ chết. Vì vậy các bạn cần chú ý cắt nhỏ thức ăn khi cho ăn.
- Chuyển hóa xương: Khi xuất hiện co giật do thiếu canxi. Khi đó cần bổ sung thêm canxi và vitamin.
- Bên cạnh đó là 1 số bệnh như: mất nước, thối miệng, thiếu vitamin…
Các món ngon từ kỳ nhông
Kỳ nhông được ví như vua của sa mạc nhờ hương vị thơm ngon đặc biệt. Thịt của chúng giống như thịt gà, các thớ thịt rất săn chắc, ăn vào có vị ngọt thơm. Phần xương khá mềm giống sụn nhai sần sật. Đây là món đặc sản nổi tiếng của người dân miền Trung.
Nhờ những đặc tính trên mà loài động vật này được chế biến thành nhiều món ăn khác nhau như: Cháo, xào sả ớt, nướng, làm chả, ngâm rượu…
Trong các món ăn trên, món nướng là được yêu thích nhất nhờ hương vị đặc trưng và có sức hấp dẫn riêng.
Kỳ nhông cảnh giá bao nhiêu? Mua ở đâu?
Hiện nay, kỳ nhông cảnh được rất nhiều người quan tâm và nuôi. Tùy vào từng cửa hàng, thời điểm và loại mà mức giá bán sẽ khác nhau.
Chúng được phân thành 3 loại với mức giá khác nhau:
- Kỳ nhông nhanh: Loại nhỏ giá giao động từ 700.000 đ đến 1.000.000 đ, loại trưởng thành giao động từ 1.500.000 đ đến 5.000.000 đ.
- Kỳ nhông đất: Là loại thường được mua để nuôi bán chế biến thức ăn nên có giá giao động khoảng 400.000 đ/kg.
- Kỳ nhông nước: giá giao động từ 500.000 đồng đến 3.000.000 đ.
Để mua mua về làm cảnh các bạn có thể lên mạng search từ khóa “địa chỉ bán kỳ nhông” sẽ ra hàng ngàn kết quả lớn. Đặc biệt việc mua kỳ nhông cảnh tại Hà Nội hoặc Hồ Chí Minh sẽ dễ dàng hơn rất nhiều. Ngoài ra, nếu các bạn có thể qua các shop thú cưng để hỏi.
Với các thông tin trên chúng tôi hy vọng các bạn đã hiểu rõ hơn về loài kỳ nhông và chăm sóc tốt khi nuôi.
Tìm bài này trên Google:
- kỳ nhông ăn gì
- Ki nhong an gi
- thức ăn của kỳ nhông
- thức ăn cho kỳ nhông
- kỳ nhông
- cách nuôi kỳ nhông
- con kỳ nhông ăn gì
- thuc an cua ki nhong
- kỳ nhông con ăn gì