Cây thìa là trồng lấy cành lá làm rau gia vị. Có mùi thơm hơi nặng nên thường dùng nấu canh cá, canh lươn để giảm mùi tanh, tạo hương vị hấp dẫn. Ở miền Bắc nồi canh giấm cá không thể thiếu thìa là.
Ở nước ta, cây thìa là cũng trồng và sử dụng phổ biến ở mọi miền, song miền Bắc phổ biến hơn.
Cây thìa là có tên khoa học là Anethum graveolens L thuộc họ Hoa tán (Apiaceae), là cây thân thảo sống hàng năm, thân thẳng, nhẵn, ít phân nhánh, cao trung bình 0,5 – 0,8m. Lá xẻ 3 thành những phiến nhỏ hình sợi.
Hoa màu vàng mọc thành cụm ở ngọn, gồm 5 – 15 nhánh với 20 – 40 hoa. Quả bế hình trứng, dài 3mm, rộng 1,5mm, có 3 sọc dọc nổi có thể tách ra dễ dàng ( thường gọi là hạt).
1. Kỹ thuật trồng cây thìa là
– Làm đất:
Cây thìa là có thể trồng trên nhiều loại đất, thích hợp nhất là đất tơi xốp, nhiều mùn, ít chua và mặn. Thìa là gieo thẳng bằng hạt nên đất cần cày bừa kỹ, lên luống cao 20 – 25cm, rộng 1,2 – 1,5m, trộn phân lót, đập nhỏ đất mặt và san bằng.
– Gieo hạt:
Hạt giống trước khi gieo phơi qua một nắng nhẹ, sau đó ngâm nước ấm vài giờ. Khi gieo trộn tro bếp hoặc đất bột để gieo được đều. Trung bình 1 m2 hạt giống cần 50g hạt giống.
Gieo vãi đều hạt lên mặt luống rồi dùng cào khỏa nhẹ cho hạt chìm nông xuống đất. Sau đó dùng rơm rạ khô hoặc trấu phủ lên mặt luống rồi tười nước cho đủ ẩm. Sau 3 – 5 ngày hạt sẽ mọc mầm đều. Nên thử tỉ lệ nẩy mầm của hạt trươc khi gieo.
– Bón phân:
Trước khi lên luống để gieo hạt bón cho 100m2 đất 120 – 150 kg phân hữu cơ hoai mục và 2 -3 kg phân lân.
Khi cây cao 10 – 15cm thì bón thúc. Dùng 0,5kg urê và 0,5kg phân lân hoặc 1 kg bánh dầu ngâm hòa 100 lít nước tưới cho 100m2 đất. Sau đó nếu thấy cây có biểu hiện thiếu phân, sinh trưởng kém thì bón thúc tiếp. không bón thúc phân trước khi thu hoạch ít nhất 7 ngày.
– Chăm sóc:
Thường xuyên tưới nước để cung cấp ẩm độ cho cây thìa là, nhổ cỏ dại để phòng trừ sâu bệnh.
2. Phòng trừ sâu bệnh
Thìa là là cây gia vị nên ít bị sâu bệnh, hạn chế sử dụng thuốc hoá học.
3. Thu hoạch và để giống
Cây thìa là dùng làm gia vị thu hoạch trước khi ra hoa. Nếu đất tốt, sau khi gieo 2 tháng đã có thể thu hoạch. Mật độ cây quá dày thì có thể nhổ tỉa dần. Trung bình 1ha có thể cho 8 – 12 tấn rau xanh.
Muốn để giống thì sau khi tỉa cây sử dụng, để lại một số cây tốt cách nhau 20 – 30cm. Tưới thêm phân đạm, phân lân và kali với nồng độ tổng số bằng 1%, tưới nước cho đủ ẩm. Khi hạt đã chín, nhổ cả cây về phơi trên nong, nia. Vò rũ lấy hạt, phơi lại cho khô, sàng sẩy sạch rồi cho vào chai, lọ đậy kín dùng cho vụ sau. Tùy lượng hạt giống cần dùng mà để diện tích cây giống thích hợp. Trung bình 100m2 đất có thể cho 3 – 5kg hạt giống.
Theo TS. Nguyễn Đăng Nghĩa