Giống chó Doberman Pinscher, hay chó Doberman hoặc Dobie, là một giống chó bảo vệ có nguồn gốc Đức, được tạo ra bởi Louis Dobermann vào cuối thế kỷ 19.
Doberman có thân hình mạnh mẽ, cơ bắp phát triển nhưng dáng cao rất thanh thoát, chúng là giống chó rất cảnh giác, hung dữ nhưng đặc biệt trung thành nên thường được dùng làm chó bảo vệ, canh gác, cảnh sát hoặc trong quân đội. Bài viết này sẽ chia sẻ về lịch sử chó Doberman Pinscher, các đặc điểm tính cách của chó Doberman thuần chủng và cách nuôi chó Doberman ở Việt Nam.
Nội dung chính
Lịch sử giống chó Doberman Pinscher
Giống chó Doberman Pinscher được “tạo ra” vào cuối thế kỷ 19 bởi Louis Doberman, tại thị trấn Apolda, huyện Thuringia – Đức. Louis Doberman vốn là người thu thuế, công việc khiến ông phải thường xuyên đi tới các vùng xa xôi hẻo lánh rất nguy hiểm, nơi nạn trộm cướp hoành hành. Điều đó cho thấy sự cần thiết của của một giống chó bảo vệ, có khả năng canh gác tốt, mạnh mẽ, hung dữ nhưng phải đặc biệt trung thành. Vào những năm 1870, Louis Doberman bắt đầu tìm cách lai tạo để cho ra đời giống chó như vậy.
Doberman Pinscher lần đầu tiên được cho ra mắt trước công chúng vào năm 1876, ngay lập tức giống chó này đã gây ấn tượng mạnh với nhứng người yêu chó tại Đức thời kỳ đó. Tuy nhiên không một tài liệu nào về quá trình lai tạo chó Doberman được ghi chép lại, người ta cũng không biết chính xác công thức cho ra đời chó Doberman mà chỉ suy đoán chúng được tạo ra bởi sự lai tạo giữa các giống chó Rottweiler, Pinscher Đức, Black & Tan Terrier, nhưng không chắc chắn về tỉ lệ. Bởi vậy khi Louis Doberman qua đời vào năm 1894, mọi công thức về chó Doberman đều theo ông xuống mồ. Người ta chính thức đặt tên giống chó này theo tên của ông – Doberman – để ghi nhận công lao to lớn vì đã tạo ra giống chó huyền thoại, sau này trở thành 1 trong Tứ đại quốc khuyển của nước Đức.
Những năm cuối thế kỷ 19, các nhà lai tạo Đức muốn tiếp tục công việc của Louis Doberman, tạo ra một giống Super Dog dựa trên nền tảng những chú chó Doberman hiện có. Họ chú trọng vào chức năng của chú chó chứ không phải ngoại hình. Thành công vượt ra ngoài mong đợi, đầu thế kỷ 20, họ không chỉ tạo ra một giống chó được cho là thông minh nhất, nhanh nhất, mạnh mẽ nhất, dũng cảm nhất, hiếu chiến nhất nước Đức thời bấy giờ, mà còn là một giống chó tuyệt đẹp, thân hình cơ bắp nhưng thanh thoát, mạnh mẽ nhưng không nặng nề, dáng vẻ oai vệ mang khí chất quý tộc.
Độ nổi tiếng của chó Doberman vượt ra ngoài biên giới Đức vào năm 1908, khi những chú chó đầu tiên được đưa đến Mỹ. Và một trong những chú chó Doberman đầu tiên đó đã 3 lần liên tiếp vô địch Dog Show tại Hoa Kỳ vì dáng vẻ và khí chất không một giống chó nào tại Mỹ thời kỳ đó sánh kịp. Sau Thế chiến I, Đức thua trận, người Mỹ đã mang toàn bộ những chú chó Doberman thế hệ đầu và con cháu của chúng về Mỹ. Thế chiến II diễn ra, chó Doberman gần như đã tuyệt chủng tại châu Âu hầu hết các gia đình đều thiếu đói, không thể chăm lo cho một chú chó lớn. Những chú chó Doberman còn sót lại hầu hết là phục vụ trong lực lượng cảnh sát, quân đội và trong các gia đình rất giàu có.
Sau Thế chiến II, Mỹ trở thành nước có số lượng chó Doberman vượt trội so với phần còn lại của thế giới. Chó Doberman được nhân giống rộng rãi tại đây và xuất khẩu trở lại châu Âu cũng như các nước khác trên thế giới. Ngày này, chó Doberman được nuôi phổ biến để làm chó bảo vệ, canh gác, cảnh sát và các công việc nghiệp vụ khác. Tuy nhiên do tính khí hung dữ và hiếu chiến, lại thêm bản năng sát thủ nên nhiều nước cấm nuôi dưỡng, nhập khẩu và nhân giống Doberman, nhiều nơi khác cũng bị hạn chế nuôi giữ và nhân giống.
Đặc điểm giống chó Doberman Pinscher
Doberman Pinscher là giống chó rất cao, chiều cao phổ biến từ 65 – 75cm và nặng từ 32 – 45kg. Chúng có thân hình mạnh mẽ và thanh thoát, bộ ngực cơ bắp nở nang, lưng thẳng bụng thắt. Chân dài và các cơ bắp ở hông, đùi và chất rất phát triển, giúp chúng trở thành một trong những giống chó có tốc độ nhanh nhất trên thế giới. Doberman có đầu nhỏ so với thân hình, mõm thuôn dài, miệng vuông vức, răng sắc nhọn và hàm cực kỳ chắc khỏe, chúng cũng là một trong những giống chó có lực cắn mạnh nhất trong thế giới chó.
Chó Doberman ngày nay đã khác rất nhiều so với Doberman thời kỳ đầu
Tai
Doberman thường được thấy với đôi tai dựng, đó cũng là vẻ đẹp tiêu chuẩn của giống chó Doberman Pinscher. Tuy nhiên không phải chú chó Doberman nào cũng có đôi tai dựng tự nhiên mà đa phần được chủ cắt và nẹp tai từ khi còn bé. Có nhiều ý kiến trái chiều về việc cắt tai, các chuyên gia thú y thì cho rằng việc cắt tai nếu được làm từ nhỏ và làm đúng cách sẽ không gây nhiều đau đớn cũng như vấn để sức khỏe đáng kể với chú chó.
Đuôi
Doberman cũng thường được thấy với cái đuôi cộc, gần như cụt. Trên thực tế, đuôi doberman khá dài và dài hơn nhiều giống chó khác. Tuy nhiên, chúng thường được chủ cắt đuôi từ khi mới được vài ngày tuổi. Đuôi cộc gần như trở thành một tiêu chuẩn về cái đẹp của giống chó này, đó cũng là hình ảnh mà người cha đẻ Louis Doberman mô tả về giống chó hoàn hảo mà ông muốn tạo ra. Doberman đuôi cộc trông sẽ ngầu và dữ dằn hơn, hầu hết người nuôi đều thích Dob đuôi cộc.
Tuy nhiên việc cắt đuôi phải làm từ khi chó doberman còn rất nhỏ, khi vừa mới sinh được vài ngày tuổi. Nếu bạn mua chó Doberman của người khác và muốn cắt đuôi thì phải thỏa thuận để chúng được cắt đuôi sẵn khi mới được sinh ra. Việc cắt đuôi khi Dob đã lớn sẽ rất đau đớn và có thể gây ra nhiều vấn đề sức khỏe sau này.
Tính cách chó Doberman Pinscher
Doberman Pinscher là giống hung dữ và rất hiếu chiến, sẵn sàng tấn công, đeo bám và hạ gục mục tiêu nhanh gọn. Doberman gan dạ và gần như không có bản năng sợ hãi, chúng sẵn sàng tấn công những đối thủ lớn và mạnh mẽ để bảo vệ chủ và tài sản. Tuy hung dữ và hiếu chiến nhưng chúng không hoang dại, rất trung thành với người nuôi dưỡng từ nhỏ và rất hiếm khi tự ý tấn công người, trừ khi chúng cảm thấy chủ hay bản thân mình bị đe dọa. Đây là một giống chó có thể tự kiểm soát tốt, số vụ doberman tự ý tấn công người ít hơn rất nhiều các giống chó dữ khác như Rottweiler hay Pitbull.
Doberman cũng được đánh giá là giống chó rất thông minh và vâng lời bậc nhất, có khả năng tiếp thu nhanh và thực hiện tốt các mệnh lệnh trong huấn luyện nên thường được dùng làm chó bảo vệ, canh gác, trong các lực lượng cảnh sát quân đội. Nếu được nuôi cùng những chú chó khác, Doberman thường sẽ cố nắm lấy vị trí alpha – vị trí đầu đàn. Bạn cần huấn luyện Doberman từ sớm để chúng hiểu và xác định vai trò alpha của chính bạn đối với cả đàn.
Cách nuôi chó Doberman Pinscher
Chế độ ăn uống và dinh dưỡng
Nuôi chó doberman Pinscher khá là tốn cơm gạo, chúng ăn rất nhiều. Trung bình một em Doberman nặng 30 – 40kg mỗi ngày sẽ cần tới 1 – 1.5kg thức ăn (tương đương với 3.5 – 4% tổng khối lượng cơ thể), tùy vào độ tuổi và mức độ hoạt động hàng ngày. Ở đây mình sẽ lấy tròn là 1.5kg. Trong số 1.5kg thức ăn này sẽ cần 45% khối lượng là thịt hoặc nội tạng (để đảm bảo thành phần dinh dưỡng 30% đạm và 15% chất béo), tức vào khoảng 650 – 700g thịt / ngày. Khối lượng còn lại (khoảng 800g) sẽ là cơm (cháo hoặc bánh), rau củ quả,… để cung cấp tinh bột, chất xơ và vitamin.
Nhu cầu dinh dưỡng của Doberman là cao hơn hẳn so với các giống chó có cùng kích thước và khối lượng (như chó Labrador, Golden, Alaska,… vốn chỉ cần khối lượng thức ăn bằng 3 – 3.5% khối lượng cơ thể, và tỉ lệ protein là 22 – 26%). Lí do là vì doberman có cơ bắp rất phát triển nên cần bổ sung khối lượng protein lớn, chúng cũng cần hoạt động nhiều hơn hẳn hầu hết các giống chó khác nên cần khối lượng thức ăn lớn hơn.
Chăm sóc
Doberman là giống chó khỏe manh, có nguồn gen được chọn lọc kỹ nên hầu như không mắc bệnh di truyền đặc trưng. Tuy nhiên doberman chịu lạnh rất kém do lông chúng ngắn và sát da, cần phải có biện pháp giữ ấm, như mặc quần áo ấm, cho ngằm gần lò sưởi, chăn đệm đầy đủ vào mùa đông. Cũng vì lông doberman rất ngắn, hầu hết có màu socola hoặc đen nên rất sạch, chúng cũng không thích nghịch bẩn nên không cần phải tắm rửa và chải chuốt nhiều, vài tháng tắm 1 lần là quá ổn.
Doberman ăn nhiều tuy nhiên hiếm bị béo phì do cơ thể chúng ít tích mỡ, nhưng năng lượng nạp vào hàng ngày từ lượng lớn thức ăn cần phải được giải tỏa thường xuyên. Cần phải cho chúng tập thể dục hàng ngày, môn thể thao yêu thích nhất của chúng là chạy bền nhiều cây số. Bên cạnh đó có thể chơi đuổi bắt bóng, bắt gậy, bắt đĩa trên không, nhảy cao,… Cũng có người cho Doberman kéo tạ tuy nhiên bài tập này là không nên vì sẽ khiến khung vai, ngực rộng và dày lên, mất đi dáng vẻ thanh thoát đặc trưng của giống chó này.
Doberman thích nghi rất tốt với môi trường gia đình, trong các căn hộ nhỏ và khu dân cư đông đúc, chúng cũng thích được ở gần và sinh hoạt cùng gia đình chủ và không thích bị bỏ ở nhà môt mình quá lâu. Nuôi doberman không cần phải có sân vườn rộng rãi, chỉ cần cho chúng tập luyện hàng ngày là đủ.
Doberman được chăm sóc tốt, ăn uống đầy đủ, không mắc bệnh tật, được tập thể dục thường xuyên có thể sống tới 13 năm, cũng có em doberman sống tới 15 năm nhưng thường không có em nào sống tới khi đủ tuổi xem JAV (có che :v).
Huấn luyện
Doberman dù có kiểm soát tốt nhưng vẫn là giống chó dữ nên cần phải huấn luyện chúng từ bé. Khuyến khích đưa Dob và các trung tâm huấn luyện nâng cao để chúng quen với các lệnh khó. Đặc biệt, nên nuôi chó doberman từ khi chúng còn nhỏ vì chúng rất trung thành và thường chỉ nghe lời 1 chủ nuôi chúng từ nhỏ. Cho dù được huấn luyện, những chú chó doberman vẫn nên dược rọ mõm khi ra ngoài để tránh xảy ra các trường hợp xấu nhất.
