Lợi ích của nuôi kỳ đà đầu tiên phải kể đến đó là túi mật, có giá trị như một vị thuốc đông y, còn thịt kỳ đà cũng rất ngon, có thể chế biến nhiều món thơm ngon.
Nói đến kỳ đà, tronng dân gian từ xưa đã có câu hát nói về “gia phả” của nó, mà khi nghe qua chắc chắn bất cứ ai cũng phải trầm ngâm suy nghĩ về… vai vế kỳ quặc của nó đối với giồng họ nhà nó:
“Kỳ nhông là ông Kỳ đà,
Kỳ đà là cha Cắc ké,
Cắc ké là mẹ kỳ nhông…”
Chuyện quả là khó hiểu, nhưng nếu nghĩ kỹ thì phải biết ông bà mình ngày xưa cũng từng nhức đầu với bọn kỳ đà, kỳ nhông, cắc ké này. Sao cả ba loài này lại có hình dáng bên ngoài và tập tính sống giống nhau đến thế? Nếu có khác chăng là thân mình lớn nhỏ mà thôi! Điều này quả đúng, nhưng nhìn kỹ thì thấy kỳ đà và cá sấu giống nhau nhiều hơn về nhiều mặt. Chẳng hạn:
+ Khi đói thì sục sạo mọi chỗ để tìm mồi. Có khi dám liều lĩnh bò vào tận chuồng sát nhà dân để bắt gà vịt, dù biết có thể gặp đàn chó nhà rượt đuổi chạy trối chết. Nhưng, khi bụng đã no nê thì tìm đến chỗ đất cao ráo nằm nghỉ ngơi phè phỡn cả buổi trời.
+ Khi săn mồi biết ẩn mình trong bờ bụi hang hốc hay ngâm mình dưới nước để chờ con mồi đi qua là xồ ra chộp lấy…
Kỳ đà thuộc họ kỳ đà (Varanidae) là giống bò sát cỡ lớn, đuôi dài và nhọn, lưỡi dài chẻ đôi. Kỳ đà có nhiều giống lớn nhỏ như kỳ đà Nam Mỹ (Tupinambis nigropunctatus) thân dài chỉ một mét. Kỳ đà thảo nguyên (Varanus exanthematicus) thân dài l,8m. Và giống lớn nhất là kỳ đà vằn (Varanus salvator) thân dài đến 3m.
Kỳ đà là động vật hoang dã sống trong rừng gần khu vực có sông suối, nơi đồng lầy ẩm thấp. Người ta cũng gặp kỳ đà ở vùng đất cao như ở miền Đông Nam Bộ, và ở các khu rừng ẩm thấp ở miệt miền Tây. Có con đào hang để sống như nhím, nhưng đa số tìm sống trong các bộng cây ở trong rừng. Chúng rất khôn ngoan chọn những bộng ở phía trên cao, cách mặt đất từ vài mét trở lên để được an toàn và dễ tự vệ.
Kỳ đà là loài thú ăn thịt, chúng ăn các động vật có xương sống nhỏ như chuột, ếch nhái, lươn rắn, cá, gà vịt và cả côn trùng. Nhưng, thức ăn khoái khẩu nhất đối với kỳ đà là xác động vật chết trương sình đã bốc mùi hôi thúi, như cá ươn chẳng hạn.
Vì chuyên ăn chuột bọ, côn trùng phá hại mùa màng nên kỳ đà được coi là con vật có ích. Thế nhưng, do thịt nó vừa ngon vừa bổ lại có vị thuốc nên càng ngày càng bị con người săn bắt ráo riết.
Thịt kỳ đà trắng không khác gì thịt gà và ăn có vị ngọt thơm đậm đà hơn thịt gà. Cũng làm được nhiều món khoái khẩu như xé phay, xào gừng, nấu cà ri…
Nhiều người lại cho rằng thịt kỳ đà còn ngon hơn thịt cá sấu mà ăn vào lại có vị thuốc nữa.
Từ lâu ngành Đông y đã biết dùng mật và lưỡi kỳ đà dùng làm thuốc trị được nhiều bệnh như động kinh, nhức mỏi, hen suyễn, kiết lỵ… Vì vậy, khi săn bắt kỳ đà ai cũng nghĩ đến trước tiên việc lấy cái mật của nó để làm thuốc. Theo thời giá hiện nay, một cái mật của kỳ đà trưởng thành có giá từ ba trăm ngàn đồng trở lên.
Ngay tấm da của nó cũng bán được khá nhiều tiền, không thua kém bao nhiêu so với da cá sấu, vì dùng làm đồ thủ công mỹ nghệ như bóp đựng tiền, dây rụt, giày…
Cũng vì thịt, mật và da có giá trị cao như vậy nên kỳ đà mới bị săn bắt cạn kiệt.
Từ đó mới nảy sinh ra một nghề chăn nuôi mới là nuôi kỳ đà.
Nuôi kỳ đà, nói chung cũng không khác gì nhiều với cách nuôi cá sấu. Chúng cũng dễ nuôi và mau lớn trong điều kiện nuôi nhốt trong chuồng. Đây là con vật hiền lành dễ thân thiện với chủ nuôi hàng ngày lui tới cho ăn và chăm sóc chúng.
Thức ăn của kỳ đà cũng dễ kiếm và rẻ tiền, và công chám sóc cũng ít.
Tuy là động vật hoang dã nhưng dễ thích nghi với môi trường sống mới và vẫn sinh sản bình thường. Chính vì lẽ đó nên nuôi kỳ đà rất có lợi. Trước mắt là cung cấp con giống cho các hộ và cơ sở chăn nuôi bên ngoài, được coi là thị trường rộng lớn vì con giống còn khan hiếm về lâu về dài. Kế đó là mật, da và thịt… thị trường cũng đang đòi hỏi mà số cung chắc chắn còn lâu mới đáp ứng nổi số cầu…
Nếu tính kỹ chắc quí vị cũng đồng ý với chúng tôi, nuôi kỳ đà còn lợi hơn nuôi cá sấu…
