Nước mát thanh nhiệt từ cây Cỏ vị thuốc tự nhiên

Từ xa xưa trong dân gian đã biết sử dụng một số cây cỏ vị thuốc để chế biến thành nước mát giúp thanh nhiệt giải độc cơ thể con người, hiện nay trong các chợ vẫn còn bán một số cây cỏ để nấu nước mát tại nhà.

Có thể kể ra những cây cỏ vị thuốc thông dụng như nước trà xanh, nước nụ hoặc lá vối, nước nhân trần, nước la hán, nước cây chó đẻ răng cưa, nước rau má, nước chè vằng, nước mía, nước cỏ ngọt, nước râu ngô, nước cúc hoa, nước hoa hòe, nước quả dứa dại, nước mạch môn, nước đậu đen sao cháy, nước khổ qua, nước bí đao… Người ta có thể dùng một vị hoặc có thể dùng một vài vị phối hợp với nhau để tạo nên những thứ nước mát giải khát thơm ngon, dễ uống và làm tăng hiệu quả thanh nhiệt, giải độc, mát gan.

Diệp hạ châu hay còn gọi là cây chó đẻ có tác dụng mát gan tiêu độc

Theo dược học cổ truyền, tất cả các loại nước giải khát này đều có công dụng thanh nhiệt giải độc, lương huyết chỉ khát, thường được dùng để phòng ngừa và giải trừ tình trạng “tích nhiệt” trong cơ thể. Theo quan niệm của y học cổ truyền, “nhiệt” là một trong những nguyên nhân gây bệnh thường gặp, nhiệt nặng hơn được gọi là “hỏa”.

Theo nghiên cứu hiện đại, các cây cỏ này đều có tác dụng giải nhiệt, kháng khuẩn, tiêu viêm ở các mức độ khác nhau. Ngoài ra, tùy từng loại còn có các tác dụng riêng biệt như nước hoa cúc làm hạ huyết áp, nước hoa hòe làm bền vững thành mạch máu, nước râu ngô và dứa dại lợi tiểu và làm tan sỏi đường tiết niệu, nước mạch môn, rau má và đậu đen bảo hộ tế bào gan, nước nụ vối kích thích tiêu hóa… Tuy nhiên, dù là thực phẩm đi nữa khi sử dụng các loại nước giải khát, thanh nhiệt này cũng cần phải chú ý một số vấn đề sau đây:

Trước hết, liều lượng cần vừa phải, tránh lạm dụng quá mức, đặc biệt đối với trẻ em, người già và những người tỳ vị hư yếu dễ bị lạnh bụng, đi lỏng. Nếu có dùng cam thảo để tạo nên vị ngọt, dễ uống và điều hòa thì tuyệt đối không dùng quá nhiều, thông thường mỗi ấm trà chỉ cho vài ba lát là được.

Sau những bữa ăn có nhiều đồ sống đồ lạnh thì nên giảm lượng các loại nước uống mát này để tránh gây rối loạn tiêu hóa.

Khi chọn mua các cây cỏ này ở dạng khô thì phải tránh thứ bị ẩm mốc và đã để quá lâu, không còn hoạt chất có lợi. Tốt nhất nên mua đồ tươi về nấu nước uống hoặc phơi sấy khô, nên bảo quản cẩn thận ở nhiệt độ thấp như ngăn đá tủ lạnh để dùng dần.

Có thể nói, dùng cây cỏ vị thuốc làm nước mát giải khát theo kinh nghiệm dân gian là một thói quen tốt và đáng khích lệ vì loại đồ uống này rất có lợi cho sức khỏe, không chứa hóa chất độc hại, rẻ tiền và lại được cơ thể rất dễ chấp nhận.

Theo ThS. Hoàng Khánh Toàn

Thảo luận cho bài: Nước mát thanh nhiệt từ cây Cỏ vị thuốc tự nhiên