Trong vấn đề quản lý điều kiện nuôi dưỡng ở trại heo thì rất ngạc nhiên rất nhiều trại không xem trọng việc cung cấp nước và họ không nghĩ rằng việc cung cấp nước đầy đủ sẽ phát huy tối đa khả năng di truyền của heo. Họ chỉ nghĩ là nước là chất dinh dưỡng quan trọng và rẻ tiền nhất.
Người viết suy nghĩ rằng nguyên tắc quan trọng trong việc cung cấp nước cho heo cũng như người là sự tiện lợi khi uống, sạch sẽ,khi cần uống bất cứ lúc nào cũng có thể uống được. Quan điểm nếu cho heo uống nhiều nước tối đa thì có thể tăng tối đa khả năng sinh sản đều được mọi người đồng thuận.
Các phòng thí nghiệm đang nghiên cứu nhằm hiểu rõ lượng nước cần thiết cho heo khỏe mạnh được nuôi dưỡng trong môi trường có thiết bị, hệ thống cấp nước và thông gió tốt nhất.
Thế nhưng, đa số các trại của chúng ta hiện nay có rất nhiều heo mắc bệnh nên ta phải quản lý việc cấp nước cho heo thật kỹ. Dĩ nhiên với việc cung cấp nước đầy đủ thì chi phí việc thất thoát nước và xử lý nước thải sẽ gia tăng. Tuy nhiên với năng suất tăng thu nhập cũng sẽ tăng theo so sánh với phí tổn việc xử lí nước thì việc tăng năng suất mang lại lợi ích nhiều hơn. Hơn thế nhưng việc cung cấp đầy đủ nước cũng là vấn đề quan trọng trong quản lý môi trường nuôi dưỡng.
Có nhiều người nghĩ rằng chỉ cần cung cấp nước và lắp đặt núm uống là heo có thể uống tốt. Nhưng trên thực tế có rất nhiều trường hợp heo không được cung cấp nước đầy đủ. Nhìn vào heo ta có thể biết nó có được cung cấp nước đầy đủ hay không. Heo uống nước đầy đủ thường duy trì được hình dạng heo khỏe mạnh. Heo có thể điều chỉnh lượng nước uống sao cho phù hợp tùy thuộc vào tình hình vận động, trạng thái sức khỏe và điều kiện môi trường. Đặc biệt nếu heo bị bệnh dù chỉ uống nước thôi cũng có khả năng hồi phục nhanh và rất hiệu quả trong việc hấp thụ thuốc heo sử dụng.
1. Cung cấp lượng nước đầy đủ theo từng giai đoạn nuôi:
a. Trại đẻ:
– Heo con theo mẹ:
Thiết bị cung cấp nước cho heo con: heo con nếu uống nước đầy đủ thì trọng lượng cai sữa sẽ gia tăng. Nhiều người còn cho rằng heo con là “túi nước” vì trong cơ thể chúng nước chiếm tới 80~90%. Chính vì vậy cung cấp nước đầy đủ là việc rất quan trọng.
Hơn thế nữa heo con mới sinh, lượng nước cần trên mỗi kg cân nặng cao hơn so với heo trưởng thành. Nếu so với thể trọng diện tích phổi càng rộng thì lượng nước bốc hơi càng cao vì vậy cung cấp nước đầy đủ rất quan trọng. Đặc biệt với càng giống heo được cải tiến ngày nay lượng nước cần cung cấp càng tăng. Cũng tương tự khi ăn cám tập ăn, nếu heo ăn cám có độ đạm cao cũng cần uống nhiều nước.
Trường hợp heo con theo mẹ ta không chỉ cung cấp nước mà còn phải bảo đảm heo uống nước sạch và dễ dàng. Heo muốn uống lúc nào cũng được nhằm tối đa hóa lượng nước uống vào.
Để cung cấp lượng nước đầy đủ cho heo con ta phải chọn loại núm uống phù hợp. Vị trí núm uống, độ cao và áp lực rất quan trọng vì vậy ta phải thường xuyên bảo dưỡng.
Ở một số nông trại, ngoài việc lắp các núm uống giành cho heo con, họ còn lắp thêm các chén uống bổ sung. Việc lắp bổ sung này mang lại hiệu quả lớn trong việc cung cấp đầy đủ nước cho heo con.
– Nái nuôi con:
Nái nuôi con để sản xuất nhiều sữa cần cung cấp đầy đủ nước. Nái phải uống nước dễ dàng. Phải sử dụng núm uống có độ lớn và áp lực nước phù hợp. Ngoài ra cũng có thể lắp thêm các thiết bị khác để cung cấp nước bổ sung. Một số nông trại sử dụng ống nước để cung cấp bổ sung cũng mang lại hiệu quả tốt.
b. Trại cai sữa:
Sau khi cai sữa việc uống nước là hết sức quan trọng. Nó quyết định năng suất của heo thịt. Như chúng ta đã biết sau khi cai sữa heo ăn cám không được nhiều. Trường hợp này nếu được cung cấp nước đầy đủ thì có thể phòng ngừa việc ngừng tăng trưởng và tối đa hóa lượng cám ăn vào. Đề làm được điều này phải lắp đặt thiết bị cung cấp nước giành cho heo con. Ở các nông trại nuôi từ cai sữa tới 30~40 kg mà chỉ sử một loại núm uống thì không phù hợp.
Một số nông trại cho heo con ăn máng dạng ướt điều này không phù hợp với nguyên lý của heo sau cai sữa khiến lượng cám và nước heo ăn vào bị hạn chế. Chính vì thế, ta phải điều chỉnh độ cao của núm uống cho phù hợp với đà tăng trưởng của heo con. Hoặc thiết kế núm uống có 2 loại độ cao khác biệt nhau, và quan trọng là thường xuyên kiểm tra áp lực nước.
Một số trại ngoài việc lắp đặt núm uống cho heo con sau cai sữa, còn lắp thiết bị cung cấp nước cho máng ăn. Điều này mang lại hiệu quả rất tốt.
Theo tiêu chuẩn thiết bị mới người ta bỏ các núm uống gắn liền với máng ăn. Mà họ gắn riêng núm uống vào vách chuồng và trong máng ăn họ lắp các ống nước để mỗi ngày có thể mở từ 6~8 lần nhằm cung cấp đầy đủ nước.
Và kết quả là số heo con bị còi yếu sẽ giảm đi, và trường hợp cần thiết có thể trộn thuốc vào nước một các dễ dàng.
Việc lắp số lượng núm uống phù hợp cũng rất quan trọng, trường hợp núm uống bị thiếu không nên nuôi với mật độ quá cao. Vấn đề nuôi mật độ cao không chỉ tính riêng về diện tích mà còn tính cả các thiết bị nhằm cho heo phát huy tốt nhất khả năng di truyền của mình.
c. Trại heo thịt:
Đa số các trại heo thịt sử dụng máng cho ăn dạng ướt vừa cấp cám và cấp nước, trường hợp sử dụng máng ăn dạng ướt khuyến cáo nên lắp thêm các núm uống bổ sung. Bởi vì nếu được cấp nước đầy đủ heo sẽ phát huy khả năng tối đa năng lực di truyền.
2. Quản lý môi trường nuôi dưỡng nhằm cung cấp đầy đủ nước:
Cho dù chúng ta lắp đặt thiết bị cấp nước tốt đến thế nào nhưng nếu sử dụng không đúng thì cũng vô dụng. Định kỳ cần kiểm tra các thiết bị, nên chọn một ngày để kiểm tra thiết bị trong trại. Nếu ta quan sát thấy heo bu lại xung quanh núm uống, vẫy đuôi thì có thể núm uống đó đã bị hư.
Cần kiểm tra bồn nước và ống dẫn nước. Định kì cần kiểm tra chất lượng nước nhằm luôn cung cấp nước sạch.
Kết luận cuối cùng là việc quản lý môi trường nuôi dưỡng rất quan trọng. Cần lắp đặt các thiết bị và máy móc nhằm phù hợp với các nguyên lý nuôi dưỡng và phát huy 100% chức năng các loại thiết bị trên.
Nguôn: sưu tầm